Początek września to w Krakowie moment przełomowy. W życie wszedł uchwalony w 2016 roku zakaz palenia węglem i paliwami stałymi. Pamiętam jakie wtedy w styczniu 2016 roku panowało napięcie, jakie wszyscy mieli wątpliwości czy uchwała Sejmiku zostanie przez niego przyjęta czy też nie. Prowadziłem wtedy wiele rozmów z radnymi przekonując ich do tej decyzji. Było także bardzo dużo protestów mieszkańców, problem zanieczyszczenia nie był jeszcze wtedy tematem codziennym i sporo osób nie miało świadomości w jak złej sytuacji jesteśmy. Przez te kilka lat bardzo dużo się w tej kwestii zmieniło i teraz prawie wszyscy już rozumieją, że podjęta wtedy decyzja to jedyna słuszna droga w celu poprawy jakości powietrza. Smog wydobywający się z pieców opalanych paliwami stałymi jest jednym z głównych powodów przekraczania norm zanieczyszczeń.
Przypomnę, że wprowadzenie zakazu poprzedzono wieloletnią akcją wspierania wymiany pieców węglowych na ekologiczne źródła ogrzewania. Właściciele otrzymywali dopłaty do wymiany pieców, a osoby w najtrudniejszej sytuacji również dopłaty do rachunków po zmianie sposobu ogrzewania. Od 2012 roku wymieniono w Krakowie prawie 25 tys. kotłów, które nie spełniały zapisów uchwały antysmogowej – obecnie pozostało ich ok. 4 tysiące. Rozmaite są przyczyny tego iż, nie wszystkie kotły udało się zlikwidować. W wielu przypadkach nie ma możliwości technicznych aby zmienić sposób ogrzewania, budynek jest w złym stanie technicznym lub w najbliższym czasie ma być przeznaczony do rozbiórki. Często także jest problem z uzyskaniem zgody na wymianę pieca wszystkich właścicieli nieruchomości. Niestety z informacji Urzędu Miasta wynika, że również część mieszkańców powiedziała po prostu „nie bo nie”. Dla nich przy kontrolach nie powinno być pobłażania. Wszyscy musimy wziąć odpowiedzialność za to czym oddychamy, żaden sąsiad nie powinien truć innych
Walka ze smogiem to bardzo ważny temat nie tylko dla Krakowa, ale także okolicznych miejscowości, z którymi, by uzyskać zadowalający efekt musimy współdziałać. Wprowadzenie zakazu palenia węglem jedynie w Krakowie nie poprawi drastycznie sytuacji, zakaz powinien być także rozszerzony na gminy sąsiednie. Powietrze nie zna granic a ukształtowanie terenu oraz wiatr powodują, że zanieczyszczenia przenoszą się także na najbliższą okolicę. Oczywiście poza wprowadzeniem zakazu spalania paliw stałych konieczne jest zwiększanie programów osłonowych dla najuboższych oraz wprowadzenie istotnych dopłat do montażu instalacji do odnawialnych źródeł energii. Kraków powinien także m.in. przyspieszyć rozwój sieci ciepłowniczej aby docierać z ciepłem sieciowym do jak największej ilości mieszkań.
Tegoroczna zima może być w Krakowie przełomowa ale może też okazać się, że dotychczasowe działania, choć same w sobie przełomowe, są dopiero początkiem drogi. Ta zima odpowie na pytania na ile skutecznie zakaz będzie egzekwowany i jak bezpośrednio wpłynie on na jakość powietrza. Wszyscy będziemy obserwować sytuację z nadzieję, że poprawi się ona wymiernie ale musimy też pamiętać, że na pewno parę zadań w zakresie walki o czyste powietrze jeszcze przed nami!
Aleksander Miszalski
Radny Miasta Krakowa